Gezondheid Zwitserse Witte Herder

Bij elk ras komen erfelijke aandachtspunten voor, zo ook bij de populatie Zwitserse Witte Herders. Het betreft o.a. de hieronder genoemde erfelijke aandoeningen:
♦ Heupdysplasie [HD]
♦ Enostosis [groeipijn]
♦ Elleboogdysplasie [ED]
♦ Multi Drug Resistance-1 gen defect [MDR-1]
♦ Degeneratieve myelopathie [DM]
Daarnaast kan een Zwitserse Witte Herder ook andere gezondheidsproblemen oplopen.
Doordat de hond:
♦ iets opgegeten heeft wat giftig voor hem is, bijv. chocolade
♦ gezwommen heeft in vies water, bijv. diaree,
♦ via een ander dier of andere hond iets heeft oplopen, bijv. kennelhoest, etc.
Hieronder een beschrijving van de voornoemde erfelijke aandoeningen, waarvoor een onderzoek of test beschikbaar is:
♦ Heupdysplasie [HD]
Wat is HD
Bij HD zijn de kop en de kom van het heupgewricht niet goed gevormd, waardoor ze niet goed op elkaar aansluiten. Dit veroorzaakt schade in het gewricht. De aandoening kan een erfelijke basis hebben, maar kan ook zeker worden beïnvloed door omgevingsfactoren, zoals een hoge groeisnelheid en overbelasting door verkeerd of teveel bewegen of geen kwalitatieve voeding en overgewicht. Jonge honden met HD vertonen een afwijkende gang, plotselinge pijnlijkheid in de achterpoten en heup en verminderde activiteit vanwege de pijn. Vaak zijn de achterpoten en heupen minder sterk bespierd. Oudere honden vertonen verschijnselen die passen bij artrose [gewrichtsslijtage], zoals startkreupelheid, moeilijk opstaan en pijnlijkheid na zware inspanning. Het is belangrijk om een jonge hond die nog niet uitgegroeid is niet te wild te laten spelen, teveel achter ballen aan te laten rennen of andere belastende activiteiten te laten doen. Geef de hond een goede kwaliteit voeding zodat botten goed worden opgebouwd en ondersteund door de spieren. Er mag gefokt worden met ZWHerders met de uitslag: HD-A | HD-B. Van de fokkerij zijn uitgesloten de uitslag: HD-C | HD-D | HD-E.


♦ Enostosis [groeipijn]
Wat is Groeipijn ?
Groeipijn komt voor bij jonge, groeiende honden. Honden kunnen vanaf een leeftijd van 4 mnd last krijgen van groeipijn, na 18 maanden is de hond uitgegroeid en kan de hond dus ook geen groeipijn meer hebben. Deze ziekte komt veel voor bij grote, snelgroeiende hondenrassen, zo ook bij de Zwitserse Witte Herder, al schijnt de stamboomlijn hierin ook een rol in te kunnen spelen. De aandoening ontstaat doordat het bot zo snel groeit dat het voedingskanaal, waar de bloedvaten naar het beenmerg doorheen lopen, de groei niet bij kan houden. Dit kanaal wordt te krap en knelt de ader af, de slagader die ook door dit kanaal stroomt is wat steviger en zal niet zo snel afgekneld worden. Er wordt nu dus meer bloed in het beenmerg gepompt dan eruit kan, dit veroorzaakt nogal wat pijn. Honden met groeipijn zijn de ene dag wel kreupel en de volgende dag weer niet kreupel. Ook kan het van dag tot dag wisselen aan welke poot de hond kreupel is. Tijdens het onderzoek bij de dierenarts [DA] valt op dat druk op de botten pijnlijk is. Er wordt goed gekeken en gevoeld of de gewrichten (elleboog en schouder) niet pijnlijk zijn, dit kan weer op andere problemen [ED | HD] duiden. Soms is het nodig röntgenfoto’s te maken. Hierop kunnen in ieder geval elleboog- en schouderaandoeningen uitgesloten worden. De groeipijn kan vaak gezien worden als een wittige verdichting in de mergholte [zie foto hieronder]. Groeipijn kan goed behandeld worden, om de pijn te bestrijden krijgt de hond ontstekingsremmers/ pijnstillers. Naast de pijnstillende werking zorgen deze medicijnen ook voor een afremming van de ontstekingsreactie in de mergholte en het beenvlies. Laat de hond aan de lijn uit, korter dan normaal en voor de rest rust houden. En zeker geen wilde bal en stok spelletjes doen. Daarnaast kan het raadzaam zijnde hond op ander voer te zetten. Het van belang dat de hond voer krijgt met een goede verhouding in calcium, fosfor en vitamine D. Herstel kan vlot plaatsvinden e.e.a. afhankelijk van de mate van groeipijn. ! LET OP - Groeipijn is geen Elleboogdysplasie !

♦ Elleboogdysplasie [ED]
Wat is ED ?
ED is een ontwikkelingsstoornis van met name het kraakbeen in de gewrichten. Het kan erfelijk zijn, maar ook kunnen omgevingsfactoren bijdragen aan het ontstaan van deze aandoening. Sommige honden kunnen op jonge leeftijd al ernstige problemen ondervinden door ED. Bij andere honden leiden ernstige misvormingen in het gewricht pas op latere leeftijd tot kreupelheid. Om echt te kunnen zien of de hond ED heeft, zijn [digitale] röntgenfoto’s van de gewrichten nodig. Het ED-onderzoek richt zich op vier verschillende aandoeningen van het ellebooggewricht. Al deze aandoeningen kunnen leiden tot misvormingen in het gewricht en kreupelheid. Alleen met Zwitserse Witte Herders met de uitslag ED 0|0 en ED-grensgeval mag worden gefokt [uitgesloten zijn: E-graad 1 | ED-graad 2 | ED-graad 3].

♦ Multi Drug Resistance-1 gen defect [MDR-1]
Wat MDR-1 ?
MDR-1 mutatie is een afwijking in het MDR-1 gen, dat codeert voor een eiwit dat onbekende stoffen de hersenen uit transporteert. Als dit eiwit ontbreekt, kunnen bepaalde geneesmiddelen zich ophopen in de hersenen. Dit geeft onder andere zenuwverschijnselen, kwijlen, braken en kan tot coma leiden. Ook is er meer risico op bijwerkingen van deze geneesmiddelen. Ivermectine, een ontwormingsmiddel, is een bekend voorbeeld van een geneesmiddel dat gevaarlijk is bij dieren met een MDR-1 mutatie. Maar ook andere ontwormingsmiddelen en geneesmiddelen, zoals onder andere bepaalde verdovingsmiddelen die bij operaties gebruikt worden en bepaalde pijnstillers, kunnen een risico vormen. Geef bij de dierenarts [DA] aan dat je niet weet of je pup MDR-1 mutatie heeft, dan kan de DA hier rekening mee houden bij de keuze van medicatie. Zwitserse Witte Herders met MDR-1 +|+ en MDR-1 +|- mogen ingezet worden voor de fok,, waarbij uitslag +|- gecombineerd moet worden met uitslag +|+. Ingeval van bijzondere lijnen mag een uitslag -|- gebruikt worden met toestemming van rasvereniging, en alleen in combi met een uitslag +|+.

♦ Degeneratieve Myelopathie [DM]
Wat is DM ?
DM is een aandoening die voorkomt bij oudere honden. Zenuwen in het achterste gedeelte van het ruggenmerg gaan langzaam minder goed werken waardoor de hond eerst zwakker wordt in de achterpoten, maar uiteindelijk helemaal verlamd raakt aan de achterpoten. Daarnaast kan de hond zijn urine en ontlasting niet meer ophouden doordat ook de zenuwen naar de blaas en het laatste deel van de darmen niet meer werken. Uiteindelijk wordt ook de werking van organen aangetast en zal de hond overlijden. Er is geen genezing mogelijk. Bij DLSS ontstaat er een vernauwing van het wervelkanaal in de overgang van lendenwervels naar bekken, onder andere door afbraak van tussenwervelschijven. Hierdoor komen zenuwen bekneld te liggen in het bekkengebied (lumbosacrale gebied). Symptomen zijn onder andere moeite met opstaan en springen, last van kreupelheid aan één van de achterpoten, neurologische verschijnselen en soms urine- en ontlasting incontinentie. Zwitserse Witte Herders met DM +|+ en DM +|- mogen ingezet worden voor de fok,, waarbij uitslag +|- gecombineerd moet worden met uitslag +|+. Ingeval van bijzondere lijnen mag een uitslag -|- gebruikt worden met toestemming van rasvereniging, en alleen in combi met een uitslag +|+.